VSRP Vereniging Schipperskring Rond- en Platbodemjachten

Het gebruik van Life-lijnen

Ries de Jong beschrijft hier het gebruik van lifelijnen.
Op een eenvoudige wijze toe te passen.

Voor watersporters blijft verdrinking het grootste gevaar. Ik rangschik hieronder ook het gevaar van onderkoeling door het te lang in te koud water liggen. Dit hoeft niet eens midden op de oceaan te gebeuren, maar zeker in het voorjaar of de late herfst is ook de temperatuur van het water in rivieren en plassen te koud om er langer dan 10 minuten in te liggen. Zelfs een val in de jachthaven heb ik zien leiden tot paniek bij de drenkeling die zich voelde verstijven en het trapje niet meer op kon klimmen. De Loefbijter heeft in het verleden al eens aandacht besteed aan de wenselijkheid van het dragen van zwemvesten en het weer scheep halen van bewusteloze drenkelingen. Deze fase kan voorkomen worden door het gebruik van deugdelijke lijflijnen. Met het aanlijnen van de personen die aan dek moeten werken met zeilen en schoten kan goed worden voorkomen dat men overboord raakt en het contact met het schip verliest. De manoeuvre “man over boord” kan achterwege blijven en de drenkeling blijft in zicht. Tevens is de ongelukkige al voorzien van de juiste aangrijpingpunten om hem of haar snel aan dek te kunnen halen. Wat hebben wij nodig voor een degelijke voorziening met lijflijnen?

• Aan het lichaam een harnas, dus een stelsel van brede banden wat goed om de borstkas en onder de armen is bevestigd. De moderne zelfopblazende zwemvesten hebben tevens een goed harnas. Hieraan een D-vormige roestvrij stalen beugel.
   
• De lijflijn van bijvoorbeeld 12 mm nylon lijn met een kleine en een iets grotere oogsplits (zelf te maken) Lengte 1.80 m. Aan de kleine oogsplits een speciale bajonethaak. De grote splits in de lijflijn wordt door de D-vormige beugel gestoken waarna de bajonethaak er met de lijn doorheen wordt gelust. Dit kan nooit los!
   
• Aan dek een loopband aan elke zijde. Dit is een sterke, platte, kunstvezel band, zoals vaak als zeilband gebruikt. Deze is kant en klaar te koop in watersportzaken met fabrieksmatig ingenaaide ogen en in lengten vanaf 6 meter, of bij de zeilmaker op lengte te bestellen. Dit afhankelijk van de lengte van het schip. Ik heb de loopband bevestigd tussen de voorbolder en de steun onder de schootlier. De loopband ligt strak en plat op het dek (binnen het want en bakstag door) en moet niet vervangen worden door een lijn omdat men op een lijn niet kan staan, men zwikt of struikelt.

Bij het begin van een zeiltocht over open water, een wat ruigere tocht of andere gevallen waarbij een groter risico van overboord raken bestaat, moet men zelf de discipline hebben om het zwemvest met de lijflijn aan te trekken. De loopbanden kunnen al worden opgetuigd op de dag voorafgaand aan het ondernemen van de reis over groter water en kunnen desnoods weken aan dek blijven liggen. Bij het ontmeren kan men nog vrij aan dek lopen en aan de wal stappen. Vervolgens kan de bajonethaak op elk gewenst moment worden aangehaakt aan de loopband. Moet men de kajuit in dan is de haak ook zo weer los en steekt men de lijflijn in de jas- of broekzak. In de kuip zittend hoeft de lijn niet aangehaakt te zijn.

Vaart men onder flinke helling en moet bij voorbeeld de kluiver worden weggenomen, dan wordt de haak aan de loopband geklikt aan de hoge kant en loopt men vrij naar voren. Op het voordek kan men alle handelingen verrichten zonder de haak om te sluiten. Mocht men vallen op het voordek dan rolt men in het slechtste geval tot net over de rand van het lage potdeksel en blijft dan hangen. Valt men aan de hoge kant over boord dan roetst de haak aan de loopband naar achteren tot het want waardoor de ongelukkige niet verder afdrijft dan tot de achterkant van het zwaard. Bedenk zelf waar je terechtkomt bij een duik tussen het want en het bakstag. Zelfs als je direct uit de kuip valt, blijf je nog meeslepen ter hoogte van het roer.

Verder kan ik de lijflijn nog aanbevelen wanneer er onverhoopt een tros uit de schroef moet worden losgesneden, zelfs al is dit op de Linge of in een haven. Toen ik zelf eens in het voorjaar buiten boord moest om deels staande in het schroefraam iets uit de schroef te snijden, was ik verbaasd over de snelheid van afkoeling. De lijflijn aan het harnas bood mijn helper aan dek voldoende houvast om mij te helpen bij het terug aan boord klimmen. Het had niet veel langer moeten duren of mijn handen waren te verkleumd geweest om zelf nog te kunnen klimmen.

Het harnas kan ook heel nuttig zijn bij het werken met een bootsmansstoeltje in de top van de mast van een naburig schip. De zeilval kan als veiligheidslijn zo worden aangeklikt. En bij het schoorsteenvegen bijvoorbeeld.

Kortom, de lijflijn en het harnas zijn uiterst nuttig ter bevordering van de veiligheid en voor zover ik kan bedenken alleen overbodig bij het kat-uit-de-boom-kijken.  
Zie verder ook: Loefbijter 2006 nr. 3